De LVB Xperience

Wat doe je in een onbekende omgeving, waar je niet goed begrijpt wat ze van je willen? Je wordt lacherig. Voelt je opgelaten. Of zegt niets meer, trekt je terug en loopt weg. Welkom in de wereld van jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB). In de LVB Xperience van Humanitas DMH kunnen deelnemers een dagdeel lang de wereld van mensen met een LVB ervaren. En dat is best confronterend.

De LVB Xperience

Onwijs streetwise

Jongeren met een LVB (IQ tussen 50 en 85) die 18 worden, moeten van de ene op de andere dag begrijpen wat de wereld van ze wil. Een wereld die voor volwassenen zonder LVB vaak al complex genoeg is. Vol vraagtekens, maar wel met een grote mond, staan de jonge mensen met een LVB bij – bijvoorbeeld – het loket Werk en Inkomen te foeteren op de baliemedewerker. Te maskeren dat ze eigenlijk niet begrijpen wat ze mee moesten nemen. Hoezo 3 formulieren invullen? In de eerste stond alles toch wel zo’n beetje?

Compenseren

En dan. Dan vallen ze uit de molen. Krijgen geen uitkering, want: niet ‘werkwillig’. Maar kunnen ook geen opleiding voltooien of baan behouden, omdat ze niet goed snappen wat er van ze verwacht wordt. Dat compenseren ze met een grote mond – om opnieuw hun spullen te mogen pakken. Gaan ze naar de GGZ, dan zijn ze al snel te goed. Zeker omdat ze zelf zeggen dat ze Echt Geen Handicap hebben. Ze zijn toch zeker geen mongool? Ze herhalen bovendien zinnen die ze zorgverleners eerder hebben horen zeggen, zodat het lijkt alsof ze een flink portie zelfinzicht hebben. Maar echt begrijpen wat ze zeggen? Nou, nee.

Humanitas DMH zet zich op een effectieve wijze in voor mensen met een LVB.

Schijn ophouden

Ziehier het dilemma van een jonge mensen met een LVB. Streetwise en slim genoeg om de schijn op te houden, maar niet wijs genoeg om het te redden in de samenleving. Om in te schatten wanneer het handig is om een kwetsbare kant te laten zien. Om hulp te vragen. Om überhaupt ‘een begin’ te vinden. Voor veel mensen met een LVB is de weg naar straatcriminaliteit eenvoudiger dan, pak ‘m beet, een opleidings- en stageplaats zoeken. Voor dat eerste hoef je namelijk geen formulieren in te vullen.
Humanitas DMH is een zorgverlener die zich op effectieve wijze inzet voor mensen met een LVB . Wij hebben daar zelfs een apart hulpverleningsconcept voor: Homerun.

Overschatting

Bij de laatste LVB Xperience werkten verschillende zorgorganisaties mee om de ervaring nog krachtiger te maken. Want de belangstelling voor deze middag is groot. Steeds meer instanties en zorgverleners zien dat mensen met een LVB geen eenvoudige groep vormen. Ze worden stelselmatig overschat, worden vaak weggestuurd omdat ze aan een verkeerd loket staan, kampen met verschillende problemen tegelijk – van verslaving tot schulden – waardoor ze niet in één duidelijk traject te plaatsen zijn. Ondertussen stapelen de problemen zich op. Voor de mensen met een LVB zelf. En voor de samenleving.

Integrale aanpak

Trajectcoördinator Homerun: ‘Traditioneel wordt vaak maar één van de problemen van een mensen met een LVB opgepakt. Zijn verslaving bijvoorbeeld. Of het gebrek aan huisvesting. Maar de werkelijke problemen blijven dan bestaan. Wij zoeken daarom altijd eerst naar het meest urgente probleem. Zoals een gebrek aan inkomen of fikse schulden. Dan gaan wij met zo’n jongere mee naar de sociale dienst of schuldsanering en gaan we in gesprek. Is dat eenmaal geregeld, dan pakken we samen met de jongere de rest aan.

Vaak grijpen al hun problemen op elkaar in – alleen met een integrale aanpak help je ze echt.

‘Onbekendheid met mensen met een LVB en hun zorgvragen is een groot probleem, ook bij mijn collega’s in de zorg. Ik ken een welzijnswerker die na mijn opsomming van LVB-kenmerken verrast uitriep dat wel 80% van de probleemjongeren bij hen een LVB moest hebben. En hij is niet de enige. Ik betrap mezelf er zelfs nog wel eens op dat ik onze cliënten toch weer overschat. Ze zijn gewoon zo streetwise, blazen snel hoog van de toren.’

WMO

‘Het probleem is niet nieuw, maar is wel veel opvallender geworden door de komst van de WMO, de wet maatschappelijke ondersteuning. Nu liggen er veel taken bij de gemeente, waardoor mensen die hier niet in getraind zijn wel met de mensen met een LVB om moeten kunnen gaan. Voor de mensen met een LVB zelf is het door de WMO lastiger geworden om uit te vinden waar ze nu met welke vraag moeten zijn.’

‘Weet je, mijn cliënten die diep in de problemen zitten, vaak als veelpleger bij de politie bekend zijn, willen dit zelf ook helemaal niet. Niemand wil drugsdealer worden. Op een heel klein deel na, zeggen ze allemaal dat ze ‘normaal’ willen zijn, een gezin willen, en een huis met tuin. Ze moeten ergens beginnen, maar weten niet waar.’

Als begeleider moet ik eerlijk zeggen dat ik soms zelf ook niet begrijp wat mijn cliënt nou mee moet nemen naar instantie X of Y. Lastig hoor.

Snelle groei

Inmiddels laat Homerun met de integrale aanpak in een aantal grote steden successen zien. Zo groeit Homerun in een stad als Den Haag snel en heeft Amsterdam in 2017 ook voor het concept gekozen. In andere steden, zoals Rotterdam, wordt Homerun steeds breder ingezet: in scholengemeenschappen bijvoorbeeld, of in penitentiaire inrichtingen. Ambtenaren en medewerkers van de stedelijke diensten geven aan dat de manier van werken goed aansluit op wat jongeren met een LVB nodig hebben. En daar heeft iedereen baat bij: jongeren met een LVB zelf én de samenleving.

Wat deelnemers aan de LVB Xperience na afloop zeiden

‘Ik gebruik bij een cliënt wel eens woorden als ‘ambivalent’ of ‘introvert’. Dat doe ik na vandaag echt niet meer!’

‘Laatst vertelde mijn cliënt dat ze ergens naar toe moest, gewoon, omdat het in een brief stond. Ze ging er wel naartoe, maar waarom en wat er van haar verwacht werd – ze had geen idee. Na 10 minuten stond ze weer buiten met de opdracht de volgende keer wel de gevraagde stukken mee te nemen. Groot vraagteken.’

‘Ja, ik zie het soms wel. Dan begint na 20 minuten het gedraai op de stoel, gaan ze een sjekkie rollen. De concentratie is op. Terwijl ik 2 uur voor zo’n gesprek heb staan en nog veel meer informatie nodig heb.’ ‘Als begeleider moet ik eerlijk zeggen dat ik soms zelf ook niet begrijp wat mijn cliënt nou mee moet nemen naar instantie X of Y. Lastig hoor.’

Contact

Meer informatie over Homerun? Onze medewerkers van het Centraal cliëntservicebureau staan u graag te woord. Of neem contact op met één van de contactpersonen van de regionale Homerunkantoren.

Aanmeldformulier Homerun locaties